Pismo procesowe jest formą, w której strona zwraca się do sądu w trakcie postępowania z wnioskiem, składa oświadczenia lub odpowiada na wezwanie sądu. Stąd też treść pisma procesowego może być różna, natomiast jego formę określają przepisy kodeksu postępowania cywilnego – w art. 126;
Każde pismo procesowe powinno zawierać:

• oznaczenie sądu, do którego jest skierowane (Sąd Rejonowy w Inowrocławiu I Wydział Cywilny), imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz sygnaturę akt sprawy, do której pismo to jest kierowane,
• oznaczenie rodzaju pisma (np. wniosek o zwolnienie od kosztów, wniosek o wydanie kserokopii, odpowiedź na wezwanie, oświadczenie), zażalenie, skarga,
• osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności,
• podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,
• wymienienie załączników.

Gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sporu, pisma zaś dalsze - sygnaturę akt.

Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo (w oryginale lub notarialnie poświadczony odpis), jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa.

Za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pismo osoba przez nią upoważniona, z wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się nie podpisała;
Do pisma procesowego należy zawsze dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom – w tylu egzemplarzach, ile jest osób uczestniczących w sprawie.

Pobierz ogólny wzór pisma procesowego: wzór



Pozew jest pismem procesowym, które zawiera powództwo, tj. skierowany do sądu wniosek o udzielenie sądowej ochrony prawnej dokładnie określonemu żądaniu, uzasadnionemu i skonkretyzowanemu przytoczonymi okolicznościami faktycznymi. Ze względu na formę żądanej ochrony prawnej nauka wyróżnia powództwa o: zasądzenie, ustalenie lub ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego.
Pozew w pierwszej kolejności musi w swej treści (osnowie) odpowiadać wymogom formalnym przewidzianym dla każdego pisma procesowego, a więc winien zawierać:

• oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
• oznaczenie rodzaju pisma,
• osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności,
• podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,
• wymienienie załączników.

Ponadto powinien zawierać obligatoryjną treść pozwu, tj.:

• dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pieniężna (Wartości przedmiotu sporu podaje się w złotych, zaokrąglając w górę do pełnego złotego),
• przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu.

Poza tym pozew może zawierać tzw. treść fakultatywną:

• wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych,
• dokonanie oględzin,
• polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w jego posiadaniu, a potrzebnego do przeprowadzenia dowodu, lub przedmiotu oględzin,
• zażądanie na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich.

Do pozwu należy dołączyć pełnomocnictwo (w oryginale lub notarialnie poświadczony odpis), jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa. Należy dołączyć także odpisy pozwu i odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych. Pozew winien być opłacony. W sprawach o prawa majątkowe, wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu. Należy wskazać, że końcówkę opłaty zaokrągla się w górę do pełnego złotego.

Pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierające wnioski dowodowe wnoszone w postępowaniu uproszczonym powinny być sporządzone na urzędowych formularzach.




a) apelacja
Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej instancji. Apelacja powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a ponadto zawierać:

• oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości czy w części,
• zwięzłe przedstawienie zarzutów,
• uzasadnienie zarzutów,
• powołanie, w razie potrzeby, nowych faktów i dowodów oraz wykazanie, że ich powołanie w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie było możliwe albo że potrzeba powołania się na nie wynikła później,
• wniosek o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia.

W sprawach o prawa majątkowe należy oznaczyć wartość przedmiotu zaskarżenia. Wartość ta może być oznaczona na kwotę wyższą od wartości przedmiotu sporu wskazanej w pozwie jedynie wtedy, gdy powód rozszerzył powództwo lub sąd orzekł ponad żądanie. Apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok (tj. do Sądu Rejonowego), w terminie dwutygodniowym od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem. Jeżeli strona nie zażądała uzasadnienia wyroku w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin do żądania uzasadnienia. Do apelacji należy dołączyć jej odpis/odpisy dla doręczenia stronie przeciwnej. Winna być opłacona w wysokości 5% wartości przedmiotu zaskarżenia. Końcówkę opłaty należy zaokrąglić w górę do pełnego złotego.

W przypadku wyroku zaocznego pozwany, przeciwko któremu zapadł taki wyrok, może złożyć sprzeciw w ciągu tygodnia od doręczenia mu wyroku. Powód może zaskarżyć wyrok apelacją. W piśmie zawierającym sprzeciw pozwany powinien przytoczyć zarzuty przeciwko żądaniu pozwu oraz fakty i dowody na ich uzasadnienie. Od sprzeciwu należy uiścić opłatę sądową w wysokości połowy opłaty sądowej od pozwu (1/2 z 5% wartości przedmiotu sporu).
   
b) zażalenie
Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, o których mowa w art. 394 k.p.c. Termin do wniesienia zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia postanowienia, a gdy strona nie zażądała w terminie przepisanym doręczenia postanowienia zapadłego na rozprawie - od ogłoszenia postanowienia. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów. Do zażalenia należy dołączyć jego odpis/odpisy dla doręczenia stronie przeciwnej. Winno być opłacone w wysokości 1/5 z 5% wartości przedmiotu zaskarżenia. Końcówkę opłaty należy zaokrąglić w górę do pełnego złotego.

c) sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym
Środkiem zaskarżenia nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym jest sprzeciw, który pozwany winien wnieść w terminie dwóch tygodni od doręczenia mu tego orzeczenia. Pismo zawierające sprzeciw wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty, a w przypadku nakazu wydanego przez referendarza sądowego - do sądu, przed którym wytoczono powództwo. W piśmie pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór, a także pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu oraz wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie. Do sprzeciwu należy dołączyć jego odpisy dla doręczenia stronie przeciwnej. Sprzeciw jest zwolniony od opłat sądowych. Końcówkę opłaty należy zaokrąglić w górę do pełnego złotego.

d) zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym
Pismo zawierające zarzuty pozwany powinien wnieść do sądu, który wydał nakaz zapłaty w ciągu dwóch tygodni od doręczenia mu tego orzeczenia. W piśmie pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór, oraz pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu, a także wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie. Do zarzutów należy dołączyć jego odpisy dla doręczenia stronie przeciwnej. Zarzuty winny być opłacone w wysokości 3/4 z 5% wartości przedmiotu sporu. Końcówkę opłaty należy zaokrąglić w górę do pełnego złotego.